سنگ صبور

دریاچه ارومیه که در گذشته چیچست و کبودان نام داشته، بزرگ‎ترین و شورترین دریاچه دائمی ایران و یکی از دریاچه‎های فوق اشباع از نمک دنیا است که از این نظر با دریاچه بزرگ نمک Great Salt Lake آمریکا شباهت دارد

درازای آن 140 و پهنای آن میان 15 تا 50 کیلومتر و مساحت آن بین 5000 تا 6000 کیلومترمربع است. این دریاچه در یک فرونشست کم ژرفای وسیع با میانگین ژرفای 6
متر قرار گرفته است.

ولی ژرف‎ترین نقطه آن با 13 متر عمق در گوشه شمال باختری جای دارد. سطح آن نسبت به سطح آب دریاهای آزاد، 1300 متر بالاتر قرار دارد. در این دریاچه بیش از 102
جزیره وجود دارد که شکل و اندازه آنها با میزان بارش سالانه تناسب دارد.

در بین این جزایرکوچک و بزرگ، شبه جزیره اسلامی (شاهی) بزرگ‎ترین آنها است که در سال‎های پر بارش به صورت جزیره درمی‎آید. سطح حوضه آبریز دریاچه حدود 50000 کیلومترمربع
است.

زرینه رود، سیمینه رود، زولای چای و آجی چای از رودهای عمده وارده به دریاچه هستند. از میان رودهای گفته شده،‌ آجی‎چای از رسوب های نمکی نئوژن خاور تبریز عبور می کند و در حمل مقدار قابل ملاحظه ای نمک به این دریاچه نقش دارد.
در گزارش های قدیمی، دریاچه ارومیه را باقیمانده دریای مدیترانه دانسته اند ولی از نگاه زمین شناسی، این حوضه حاصل عملکرد سامانه های گسل های فشاری مانند گسل تبریز و زرینه رود است که در سیستم آبگیری آن نقش اساسی داشته اند.
از نگاه زمین ساختی صفحه ای، دریاچه ارومیه، در قسمتی از پهنه خرد شده بین صفحه های عربستان و ایران و ریزصفحه های ایران و ترکیه قرار گرفته و می توان آن را نوعی دریاچه زمین ساختی دانست که کوه های بلندی آن را در بر گرفته است.
با کمال تأسف در این اواخر دریاچه که نقش مهمی در محیط زیست و اکو سیستم منطقه دارد، به دلایل عدیده ای در حال خشک شدن است که در بحث بعدی به این مقوله خواهم پرداخت.